آیا زلزلههای مخرب در ماههای خاصی بیشتر رخ میدهند؟

زلزله 23 دی ماه 88 هائیتی که موجب تلفات بسیار و تخریب تقریبا تمام زیرساختهای کشور فقیر هائیتی شد، بار دیگر زلزله را در کانون توجه رسانهها و مردم قرار داد.
رخداد این زلزله به فاصله دو هفته از سالگرد زلزله و سونامی هولناک «باندا آچه» اندونزی در ششم دی ماه 83 و فاجعه زمینلرزه پنجم دی ماه 82 بم و رخداد زمینلرزههای مکرر اخیر در اندیمشک و فیروزکوه در نگاهی ساده، این شائبه را در برخی ایجاد کرده که گویی در دی ماه زمینلرزهها بیشتر به وقوع میپیوندند.
دکتر مهدی زارع، معاون پژوهشی پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی و مهندسی زلزله در پاسخ به این خصوص، گفت: هرگاه زلزلههای مخرب رخ میدهند، توجه به زمان رخداد آنها و همچنین علت جویی در مورد زمان و مکان وقوع زلزله نزد بعضی مردم بیشتر میشود؛ البته وجود چند شاهد – مثل وقوع چند زلزله مهم دیگر در همان ماه در سالهای قبل، موجب میشود که بعضی مردم به یک «این همانی» ساده برسند و بگویند که مثلاً زلزلهها در ماه خاصی بیشتر رخ میدهند.
وقوع زلزله اخیر هاییتی موجب شد که بعضی فکر کنند چون این زلزله در ماه دی رخ داده و زلزله بم و و زلزله و سونامی اندونزی هم در سالهای 82 و 83 در اوایل همین ماه رخ داده بنابر این میتوان به این نتیجه ساده رسید که زلزلهها در دیماه بیشتر به وقوع میپیوندند.
وی گفت: اگر تمام مسایل علمی را میشد به همین سادگی و با کمترین داده و مشاهده حل کرد، شبه علم باید جای علم را میگرفت و باورهای شبه علمی و خرافات مسایل بشر را به سرعت – یا لااقل به تدریج – حل میکرد.
ولی واقعیت اینطور نیست. در ایران، به ازای تمام ماههای سال میتوان وقوع زلزلههای مخرب را به یاد آورد. به عنوان نمونه، زلزله خورگو در فروردین 1356 و زلزله ناغان چهارمحال بختیاری در فروردین 1356، زلزله کومره سرخی فارس در اردیبهشت 1378، زلزله منجیل در خرداد 1369، زلزله تیرماه 1360 در گلباف کرمان و زلزله چنگوره در تیرماه 1381، زلزله سیرچ کرمان در مرداد 1360، زلزله بوئین زهرا در شهریور 1341 و زلزلههای دشت بیاض و فردوس در شهریور 1347 و زلزله طبس در شهریور 1357، زلزله لالهزار کرمان در مهر ماه 1302، زلزله کریزان-خواف، قائنات خراسان در آبان 1358، زلزله کولی بنیاباد قائنات در آذر 1358، زلزله بم در دی ماه 1382، زلزله گرمخان بجنورد در بهمن 1375 و زلزله داهوئیه زرند کرمان در اسفند 1383 همگی زلزلههای مهم و مخرب حدود 80 سال اخیر در ایران بودهاند که در ماههای مختلف سال رخ دادهاند؛ بنابراین ربط دادن زلزلههای مخرب به لحاظ اماری به یک ماه خاص سال درست نیست.